hildako emakumeen izenak ozen irakurri dituzte, eta kandelak piztu dituzte
DURANGO | Andereak indarkeria matxistaren aurkakorre elkarte durangarrak elkarretaratzea deitu du Andra Marin, “Ez daudenen oihua gara” lelopean. Ekitaldian, aurten terrorismo matxistaren ondorioz hildako emakumeen izenak ozen irakurri dituzte, eta kandelak piztu dituzte, “ahanzturak berriro hil ez ditzan”.
Datuak ukaezinak dira eta gezurtatu egiten dute indarkeria matxista zuritzeko, erlatibizatzeko edo minimizatzeko edozein saiakera. Feminicidio.net behatokiaren arabera, 2025ean 93 feminizidio eta emakumeen beste hilketa batzuk zenbatu dira Estatuan, bikotekideek, bikotekide ohiek, senideek edo beste gizon batzuek egindakoak. Behatokiak berak ohartarazi duenez, zifra horiek ez dute benetako indarkeria guztia islatzen; izan ere, hilketa asko estatistika ofizialetatik kanpo geratzen dira, edo hilabeteak, baita urteak ere, behar izaten dira indarkeria matxistatzat hartzeko.
Euskal Herrian, errealitatea ez da desberdina. Zortzi emakume hil dituzte aurten indarkeria matxistako hainbat testuingurutan. Muturreko indarkeria horri eguneroko izu iraunkorra eta egiturazkoa gehitzen zaio. Emakunderen arabera, Ertzaintzak ia 6.000 salaketa erregistratu ditu EAEn urtarriletik urrira bitartean, datu ofizialak eskuragarri dauden azken aldian. Hileko zifretara itzulita, horrek esan nahi du hilean 300 salaketa baino gehiago jartzen direla bikotekideak edo bikotekide ohiak eragindako indarkeriagatik, 90 salaketa inguru familia barruko indarkeriagatik eta 64 salaketa inguru sexu-askatasunaren aurkako delituengatik.
Errealitate horrek bete-betean jotzen du gertuen dagoen eremua ere. Durangon, udal datuek egiaztatzen dute terrorismo matxista ez dela urruneko fenomenoa, ezta ohiz kanpokoa ere.
2025eko urtarrila eta ekaina bitartean, indarkeria matxistako 49 kasu artatu ziren, eta horietatik 22 Udaleko Indarkeria Matxistaren Unitatearen bidez atzeman ziren, “lan goresgarria egiten ari baita”. Baina indarkeriak ez du etenik: uztaila eta iraila bitartean 24 kasu berri erregistratu ziren udalerrian. Horietatik 18 genero-indarkeriakoak izan ziren, sexu-indarkeria, indarkeria fisikoa, psikologikoa eta ekonomikoa barne; 4 familia barruko indarkeriakoak eta 2 sexu-indarkeriakoak. “Emakume zehatzak dira, beldurrak, erasoak eta zigorgabetasunak zeharkaturiko bizitzak”, gogorarazi du Durangoko elkarteak.
Andereak elkarteak azpimarratu duenez, “zifra horiek arazoaren ageriko zatia baino ez dute erakusten. Indarkeria gehienak ez dira salatzen eta ezkutuan geratzen dira beldurragatik, prekarietateagatik, mendekotasun ekonomikoagatik eta babes instituzional erreal eta eraginkor baten eskasiagatik “. Gaineratu duenez, terrorismo matxista horri “haurrengan dituen ondorio suntsitzaileak gehitzen zaizkio, izuak, segurtasunik ezak eta babesik ezak markatutako inguruneetan hazten baitira. Bizitza osorako ondorioak uzten dituen indarkeriaren biktima zuzenak edo zeharkakoak dira “.
Elkarteak, halaber, sexu-indarkeria gero eta esplizituagoa eta basatiagoa dela ohartarazi du, eta adin goiztiarragoetatik eskuragarri dagoen pornografiaren eragina salatu du. Pornografia horrek emakumeen gorputzak menperatzea, umiliatzea eta kosifikatzea normalizatzen ditu, eta bortxaketaren kultura elikatzen du, terrorismo matxista lantzen baitu.
Andereak elkarteak irmo adierazi duenez, “ez dira nahikoa isiltasun minutuak, adierazpen hutsak eta ezer aldatzen ez duten keinu sinbolikoak. Terrorismo matxista egiturazkoa da, eta benetako inplikazio sozialarekin, erantzunkidetasun kolektiboarekin eta emakumeen eta haurren bizitza erdigunean jarriko duten politika ausartekin baino ezin da aurre egin “.
Horregatik, hilaren 30ean bertaratzeko, axolagabekeria hausteko eta parte hartzeko deia egin diete herritar guztiei. “Ez delako onargarria beldurrez bizitzea. Emakume izateagatik ez baita emakumerik hil behar. Izan ere, ez neskato ez mutikorik ez litzateke izuaren pean hazi behar, kolpe, abusu eta isiltasun konplizeen artean. Izan ere, bakean eta duintasunez bizitzeko eskubidea ez da negoziatzen, defendatu egiten da “.
